Gốm sứ Bát Tràng từ lâu đã trở thành biểu tượng nổi tiếng không chỉ trong nước mà còn trên toàn thế giới. Sự nổi tiếng của dòng gốm sứ này không chỉ đến từ chất liệu bền vững qua thời gian, mà còn từ quy trình chế tác tinh xảo mà ít người biết đến. Vậy, quy trình sản xuất gốm Bát Tràng diễn ra như thế nào? Ngay bây giờ, bạn hãy cùng Gốm Sứ Hoàng Gia khám phá toàn bộ quy trình làm gốm Bát Tràng nổi tiếng này nhé!
Quy trình làm gốm Bát Tràng là gì?
Quy trình làm gốm tại làng gốm Bát Tràng được hiểu là quá trình sản xuất các sản phẩm gốm sứ tại làng gốm nổi tiếng Bát Tràng ở Việt Nam. Làng gốm Bát Tràng có lịch sử lâu đời và nổi tiếng với nghề làm gốm sứ từ hàng trăm năm nay.
Hiện tại, quy trình làm gốm Bát Tràng bao gồm các bước cơ bản như sau:
- Chuẩn bị nguyên liệu: Đất sét tự nhiên được thu thập và pha trộn để tạo ra hỗn hợp đất sét phù hợp cho việc làm gốm.
- Ép gốm: Đất sét được ép và nén thành các hình dạng cơ bản của sản phẩm gốm, như ấm, chén, hoặc đồ trang trí khác.
- Tráng men: Các sản phẩm gốm sau khi ép hình sẽ được tráng men, một chất liệu phủ bảo vệ để tạo độ bóng và chống thấm nước cho bề mặt.
- Sơn và trang trí: Sau khi men đã khô, các sản phẩm sẽ được sơn và trang trí bằng các màu sắc và họa tiết khác nhau, tạo ra các sản phẩm gốm sứ độc đáo và hấp dẫn.
- Nung gốm: Sản phẩm đã hoàn thiện sẽ được đặt vào lò nung để nung ở nhiệt độ cao, từ đó tạo ra độ cứng và bền vững cho sản phẩm cuối cùng.
- Kiểm tra và hoàn thiện: Cuối cùng, sản phẩm gốm sứ sẽ được kiểm tra kỹ lưỡng để đảm bảo chất lượng trước khi đóng gói và xuất xưởng.
Quy trình làm gốm tại làng gốm Bát Tràng đòi hỏi sự chính xác, kỹ thuật và nghệ thuật để tạo ra các sản phẩm gốm sứ chất lượng và đẹp mắt, đó cũng là điều làm nên danh tiếng và uy tín của làng gốm này.
Các công đoạn chuẩn bị để sản xuất gốm sứ Bát Tràng
Để tạo ra những sản phẩm gốm sứ Bát Tràng đẹp và chất lượng, các nghệ nhân tại đây cần tuân thủ quy trình làm gốm Bát Tràng một cách khắt khe, bắt đầu từ việc lựa chọn nguyên liệu làm gốm và chuẩn bị các công đoạn cần thiết. Nguyên liệu chính để làm gốm sứ Bát Tràng là đất sét, được khai thác từ các mỏ đất sét địa phương. Để đạt được chất lượng đồng đều và màu sắc đẹp cho sản phẩm, các nghệ nhân phải phân loại và xử lý đất sét trước khi sử dụng. Các công đoạn chuẩn bị này bao gồm:
Phân loại đất sét
Đất làm gốm được phân loại theo độ tinh khiết và màu sắc để tạo ra những sản phẩm gốm sứ có màu sắc và độ bóng đẹp.
Thái và trộn đất sét
Đất sét được thái nhỏ và trộn đều với nước để tạo ra hỗn hợp đất sét đồng đều và có độ ẩm phù hợp.
Ép nén và tạo hình
Hỗn hợp đất sét được ép nén và tạo hình để tạo ra các sản phẩm gốm sứ theo thiết kế mong muốn.
Sấy khô và đốt nung
Sau khi được tạo hình, sản phẩm được sấy khô và đốt nung trong lò gốm với nhiệt độ từ 800 đến 1200 độ C để tạo ra độ cứng và bóng bẩy cho sản phẩm.
Một số loại dụng cụ làm gốm
Các dụng cụ làm gốm cũng rất quan trọng trong quá trình này. Việc chuẩn bị và xử lý đất sét đóng vai trò quan trọng để đảm bảo chất lượng và độ bền của sản phẩm gốm sứ Bát Tràng. Chính vì thế, các nghệ nhân tại đây cần có kinh nghiệm và sự tâm huyết để thực hiện quy trình làm gốm Bát Tràng một cách thành công.
Quy trình làm gốm Bát Tràng để cho ra sản phẩm thô
Quy trình sản xuất gốm Bát Tràng bao gồm cả giai đoạn sản xuất cơ bản và giai đoạn hoàn thiện để tạo ra sản phẩm sáng bóng và đẹp mắt. Các bước làm gốm cơ bản ở làng gốm Bát Tràng diễn ra như sau:
Pha trộn đất sét
Đất sét được phân loại và trộn đều với nước để tạo thành hỗn hợp đất sét đồng đều.
Ép khuôn
Hỗn hợp đất sét được ép vào các khuôn để tạo hình cho sản phẩm.
Tạo hình
Các nghệ nhân tiến hành tạo hình cho sản phẩm bằng tay hoặc bằng máy.
Sấy khô
Sản phẩm được sấy khô trong khoang sấy để loại bỏ nước và tạo độ cứng.
Trang trí
Sau khi sấy khô xong, sản phẩm sẽ được trang trí với hoa văn, họa tiết theo thiết kế.
Đốt nung
Sản phẩm được đốt nung trong lò gốm với nhiệt độ từ 800 đến 1200 độ C để tạo ra độ bóng và độ cứng cho sản phẩm.
Tất cả các bước đều được thực hiện bằng tay hoặc bằng máy cổ điển. Các nghệ nhân tại làng gốm Bát Tràng luôn đảm bảo chất lượng và độ bền cao của sản phẩm để đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
Các công đoạn hoàn thiện sản phẩm đậm chất mỹ thuật
Công đoạn hoàn thiện sản phẩm trong quy trình làm gốm Bát Tràng đóng vai trò quan trọng, tạo nên độ bóng và độ cứng mong muốn cho sản phẩm. Cách thực hiện các công đoạn hoàn thiện sản phẩm đậm chất mỹ thuật bao gồm:
Đánh bóng
Sau khi nung trong lò, sản phẩm sẽ được đánh bóng bề mặt để tạo ra độ bóng và mịn.
Sơn men
Sản phẩm sau đánh bóng được sơn men để tăng độ bóng và cứng cáp. Men gốm thường được pha chế từ các nguyên liệu tự nhiên như tro, đá vôi, đất sét và oxit kim loại.
Nung lại trong lò
Sau khi sơn men, sản phẩm được nung lại trong lò gốm ở nhiệt độ và thời gian nhất định để men sứ liên kết với bề mặt sản phẩm, tạo ra lớp men bền vững và độ bóng cao.
Thêm hoa văn, các chi tiết trang trí cuối cùng
Sau khi nung lại, các nghệ nhân tiến hành trang trí sản phẩm bằng hoa văn và các chi tiết trang trí khác để làm cho sản phẩm trở nên đẹp mắt và tinh tế hơn.
Kiểm tra, phân loại sản phẩm theo chất lượng quy trình làm gốm Bát Tràng
Cuối cùng, sản phẩm sẽ được kiểm tra và phân loại theo chất lượng, với các sản phẩm đạt chất lượng sẽ được bán hoặc sử dụng trong nghệ thuật, trong khi sản phẩm không đạt chất lượng sẽ bị loại bỏ hoặc sử dụng cho mục đích khác.
Lời kết: Thông qua bài viết trên, Gốm Sứ Hoàng Gia hy vọng bạn đã có cái nhìn sâu sắc hơn về quy trình làm gốm Bát Tràng – một nghề truyền thống từ xưa đến nay. Để hiểu rõ hơn về cách làm gốm, bạn có thể lên kế hoạch thăm làng gốm Bát Tràng và trải nghiệm thực tế cùng những nghệ nhân làm gốm tại nơi đây. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết của chúng tôi!
