Nghệ nhân Phạm Đạt – một người con của làng gốm cổ truyền Bát Tràng, sinh ra trong một gia đình có truyền thống nghề gốm. Với sự kế thừa và nghiên cứu qua nhiều năm, anh đã tạo ra những sản phẩm gốm mang đậm tinh thần văn hóa tâm linh Việt Nam. Trong nội dung sau, mời bạn cùng Gốm Sứ Hoàng Gia gặp gỡ nghệ nhân trẻ Phạm Đạt – anh được mệnh danh là người “thổi hồn” vào gốm tâm linh Việt!
Tiểu sử cuộc đời nghệ nhân Phạm Đạt
Nghệ nhân Phạm Đạt được sinh ra và lớn lên trong một gia đình có truyền thống yêu gốm và liên quan mật thiết với nghề gốm thủ công của làng gốm Bát Tràng. Thừa kế lòng đam mê từ cụ Cửu Huỳnh – một huyền thoại trong làng gốm Bát Tràng, Phạm Đạt đã nuôi dưỡng niềm đam mê với gốm sứ từ khi còn rất nhỏ.
Ở tuổi 14, anh đã tỏ ra xuất sắc với những tác phẩm gốm sứ đầy triển vọng. Thậm chí khi làng gốm Bát Tràng đối mặt với những khó khăn, anh vẫn quyết tâm gắn bó với quê hương của mình. Bằng sự kiên trì và nỗ lực không ngừng, anh đã tìm ra công thức đặc biệt và phát triển dòng sản phẩm gốm sứ Phạm Đạt mang phong cách riêng biệt.
Với sự sáng tạo và nỗ lực, gốm sứ của nghệ nhân gốm sứ Phạm Đạt đã mang lại một nét đặc trưng không thể nhầm lẫn, vừa tinh tế vừa đảm bảo đủ yếu tố phong thủy tâm linh trong các hoạt động như thờ cúng, trưng bày… Từ đó, tên tuổi của nghệ nhân Bát Tràng Phạm Đạt Bát đã được mọi người biết đến và ngày càng phổ biến hơn.
Quá trình hồi sinh dòng men cổ của nghệ nhân Phạm Đạt
Nghệ nhân Phạm Đạt đã dành gần một thập kỷ để hồi sinh và phát triển dòng men rạn cổ của làng gốm Bát Tràng. Mặc dù đã trải qua nhiều khó khăn và thách thức, nhưng với sự kiên trì và nỗ lực không ngừng, anh đã thành công trong việc tái tạo và phát triển dòng men rạn này.
Một trong những thách thức lớn nhất mà Phạm Đạt phải đối mặt là việc tìm kiếm nguồn đất sét phù hợp để sản xuất men. Ở Bát Tràng, nguồn đất sét trắng đã cạn kiệt từ lâu, vì vậy anh đã phải đi tìm nguồn nguyên liệu ở những nơi khác như Đông Triều (tỉnh Quảng Ninh). Sau đó, anh tiến hành nghiên cứu và thử nghiệm để tạo ra men rạn đặc biệt.
Quá trình tạo men rạn đòi hỏi sự công phu và phức tạp. Đầu tiên, anh cần phải kết hợp đặc tính của xương gốm và da gốm sao cho hoàn hảo nhất. Việc trộn đất cũng phức tạp và cần phải tuân thủ một tỷ lệ nhất định. Men rạn được tạo từ tro trấu hoặc tro củi quế và sau đó được nung trong lò ở nhiệt độ cao. Quá trình này không chỉ làm cho xương gốm đủ chín mà còn tạo ra những khe hở tạo nên những vết rạn đặc trưng.
Với sự kiên trì và sáng tạo, Phạm Đạt đã vượt qua mọi khó khăn và đạt được thành công trong việc tái tạo dòng men rạn cổ của làng gốm Bát Tràng. Sản phẩm của anh không chỉ đạt được nhiệt độ nung cao lên đến 1.200 độ C, mà còn đảm bảo chất lượng và mang lại sự độc đáo đặc biệt cho làng gốm này.
Đặc trưng của dòng gốm sứ men rạn Phạm Đạt
Dòng gốm sứ men rạn của nghệ nhân Phạm Đạt có những đặc trưng đặc biệt và độc đáo. Men rạn là kết quả của việc sử dụng nhiệt độ và sự giãn nở của xương gốm, tạo ra các vết rạn nhỏ như các hoa văn chìm trên bề mặt gốm, tạo điểm nhấn ấn tượng. Nguyên liệu để tạo ra loại men này được lấy từ đất sét trắng kỹ lưỡng từ vùng Đông Triều, với bí quyết truyền thống của ông cha từ hàng trăm năm qua.
Dòng gốm sứ men rạn của Phạm Đạt không chỉ phục hồi mà còn phát triển từ phương pháp truyền thống, mang tính sáng tạo và mới mẻ. Anh đã kết hợp nhiều kiến thức từ tư liệu và sách vở để tạo ra các mẫu đồ riêng biệt, từng tạo hình và khắc chìm một cách tinh tế. Quy trình nung gốm cũng được điều chỉnh một cách cẩn thận để tạo ra các vết rạn đều và ấn tượng.
Sản phẩm của Phạm Đạt luôn nổi bật với sự tỉ mỉ và tinh tế từ quá trình chọn nguyên liệu đến tạo mẫu và đắp hoa văn. Các đường nét hoa văn rất sắc sảo, màu sắc hài hòa và có độ bóng đẹp mắt. Đặc biệt, đường rạn được tạo ra đều và có độ trong sâu phù hợp.
Đối với những bộ thờ cúng, dòng gốm men rạn của Phạm Đạt đáp ứng được nhu cầu của những người yêu văn hóa truyền thống, mang trong đó sự cầu kỳ và trân trọng. Sản phẩm này không chỉ đơn thuần là vật phẩm mà còn là biểu tượng của nỗ lực, tâm huyết và lòng yêu quê hương, giúp gìn giữ và phát huy những giá trị tốt đẹp của làng nghề.
Sản phẩm gốm sứ của nghệ nhân Phạm Đạt luôn được ủng hộ
Sản phẩm gốm sứ của nghệ nhân Phạm Đạt luôn nhận được sự ủng hộ từ phía thị trường, với sự đa dạng và phong phú trong từng tác phẩm. Đặc biệt, các bộ sản phẩm tâm linh mang dòng men rạn kết hợp đắp nổi của anh đã đạt được giá trị mỹ thuật cao và được người tiêu dùng rất ưa chuộng.
Dưới đây là một số sản phẩm tiêu biểu của nghệ nhân gốm sứ Phạm Đạt:
- Bát hương gốm men rạn cổ truyền.
- Đĩa gốm chạm đồng.
- Thạp gốm Tứ linh.
- Bộ sản phẩm đồ thờ men rạn giả cổ đắp nổi.
- Chóe thờ, đèn và thạp gốm men rạn hoa văn đắp nổi.
- Bộ đỉnh hạc, bát hương, lọ lộc bình trưng bày tại chùa Kim Trúc Tự.
- Đôi lộc bình cao 1,6m và lư hương có đường kính 50cm bằng gốm men rạn cổ truyền hoa văn đắp nổi.
- Đôi chân đèn men lam thời Mạc.
- Lọ lộc bình dát vàng.
- Vò men hoàng thổ.
- Bộ đồ thờ gốm men lam dát vàng.
- Đôi nghê đèn,…
Những tác phẩm này không chỉ là biểu tượng của sự tài năng và sáng tạo của nghệ nhân, mà còn là biểu tượng của truyền thống văn hóa và nghệ thuật Việt Nam. Qua đó mang lại giá trị về mặt nghệ thuật cho gốm sứ và cả tinh thần cho người sử dụng.
Lý do đồ thờ của Phạm Đạt luôn có giá cao
Có một số lý do giải thích vì sao các sản phẩm đồ thờ của Phạm Đạt luôn có giá cao và được người tiêu dùng đánh giá tốt:
- Tay nghề chất lượng: Phạm Đạt được biết đến với tay nghề tinh xảo trong việc xử lý sắc màu âm bản, một công đoạn cực kỳ khó khăn trong nghề gốm. Việc này đòi hỏi sự cảm nhận tinh tế và kỹ năng cao của người thợ để đảm bảo mỗi chi tiết trong sản phẩm đều được hoàn thiện tốt nhất.
- Thương hiệu chất lượng: Thương hiệu gốm sứ Phạm Đạt đã được khẳng định trên thị trường với chất lượng sản phẩm luôn được bảo đảm. Mỗi sản phẩm đều được kiểm tra kỹ lưỡng để đảm bảo độ bền, màu sắc và kỹ thuật đạt chuẩn cao nhất.
- Độ tinh xảo: Các sản phẩm của Phạm Đạt đều được làm thủ công, bao gồm cả những chi tiết nhỏ nhất. Sự tinh tế và tỉ mỉ trong từng đường nét, từng họa tiết làm cho sản phẩm trở nên độc đáo và đẳng cấp.
Những yếu tố này cùng nhau tạo nên giá trị cao cho các sản phẩm đồ thờ của Phạm Đạt trên thị trường, và giúp chúng trở thành lựa chọn hàng đầu của người tiêu dùng yêu thích nghệ thuật gốm sứ.
Ghé thăm phòng trưng bày gốm sứ của nghệ nhân Phạm Đạt
Gian phòng trưng bày của NSƯT Phạm Đạt tại làng gốm Bát Tràng, Hà Nội là điểm đến không thể bỏ qua cho những ai yêu thích nghệ thuật gốm sứ. Với sự công phu và sự tráng lệ của các tác phẩm gốm men rạn tinh xảo, người tham quan không khỏi phải choáng ngợp khi đến nơi đây.
Bộ sưu tập “Bảo An” được sáng tạo dựa trên truyền thống của dòng họ Phạm Đạt – một gia tộc có lịch sử hàng nghìn năm tại làng gốm Bát Tràng. Sản phẩm trong bộ sưu tập này được chế tác với men rạn cổ kết hợp với hoa văn đắp nổi và dát vàng, tạo nên những tác phẩm đẹp mắt và mang lại sự bình an và may mắn cho gia đình.
Nguyên liệu chính cho các sản phẩm này được lựa chọn kỹ lưỡng từ các vùng đất linh thiêng như Đất tổ Hùng Vương và Đông Triều, nơi có núi Yên Tử và sông Hồng, giúp tạo nên lớp men bí truyền đặc biệt của làng gốm Bát Tràng.
Sự tỉ mỉ và cầu kỳ trong từng bước sản xuất là điểm đặc trưng của các sản phẩm của Phạm Đạt. Việc dát vàng trên gốm đòi hỏi sự kỹ công và đợi đến khi sơn lót khô mới tiến hành công đoạn này.
Với độ tinh xảo và chất lượng cao, các sản phẩm gốm sứ của Phạm Đạt có mức giá phù hợp với giá trị mỹ thuật và công phu của chúng. Đây là điều dễ hiểu với sự sáng tạo và nỗ lực của nghệ nhân này trong việc tạo ra những tác phẩm gốm sứ độc đáo và đẳng cấp.
Những sản phẩm của Phạm Đạt không chỉ là vật phẩm trang trí mà còn mang đậm giá trị văn hóa và tâm linh, đáp ứng nhu cầu của những người yêu thích văn hóa truyền thống. Điều này đã củng cố vị thế của Phạm Đạt trên thị trường và trong làng nghề Bát Tràng.
Lò sản xuất gốm sứ của nghệ nhân Phạm Đạt vẫn tiếp tục sáng lửa và phát triển
Lò sản xuất gốm sứ của nghệ nhân gốm Phạm Đạt tiếp tục phát triển mạnh mẽ sau gần một thập kỷ hoạt động. Hiện nay, lò gốm Phạm Đạt có quy mô lên đến khoảng 3.000m2 và sở hữu gần 400 thợ thủ công. Mỗi năm, lò sản xuất và chế tạo hàng ngàn mẫu sản phẩm tâm linh men rạn cao cấp.
Kế thừa truyền thống gia đình, Phạm Đạt luôn chào đón những người có cùng đam mê nghề gốm đến từ các tỉnh thành khác đến học nghề miễn phí. Họ được hỗ trợ ăn ở và nhận phụ cấp hàng tháng. Sau khi hoàn thành khóa học, họ có thể kiếm thu nhập từ 8 đến 10 triệu đồng mỗi tháng hoặc tự mở cơ sở sản xuất kinh doanh sản phẩm gốm sứ Bát Tràng.
Tiếp tục kế thừa truyền thống gia đình, nghệ nhân Phạm Đạt đã và đang không ngừng sản xuất những bộ đồ thờ, các sản phẩm tâm linh thu công trên nền chất liệu gốm sứ tinh tế và đẹp nhất. Cũng thông qua đó, anh đã và đang giữ vững và phát triển di sản văn hóa của làng gốm Bát Tràng.
Một số thành tựu, giải thưởng ấn tượng của nghệ nhân Phạm Đạt
Nghệ nhân gốm Phạm Đạt đã đạt được nhiều thành tựu và giải thưởng ấn tượng trong sự nghiệp của mình:
- Năm 2020, anh được Bộ Công Thương vinh danh và trở thành nghệ nhân ưu tú trẻ tuổi nhất tại làng gốm Bát Tràng.
- Năm 2013, Phạm Đạt được UBND thành phố Huế chứng nhận đã tích cực góp phần cho thành công của Festival nghề truyền thống Huế.
- Năm 2014, anh được Ban tổ chức chương trình thương hiệu truyền thống, gia truyền làng nghề Việt tặng cúp “Bàn tay vàng”.
- Năm 2017, nghệ nhân trẻ Phạm Đạt được Bộ trưởng Bộ Công Thương tặng Bằng khen.
- Các sản phẩm như Bát hương gốm men rạn cổ truyền, đĩa gốm chạm đồng và thạp gốm Tứ linh đã được công nhận là sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu của thành phố Hà Nội và khu vực phía Bắc.
- Năm 2015, bộ sản phẩm đồ thờ men rạn giả cổ đắp nổi của anh được công nhận là sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp quốc gia.
- Các tác phẩm của Phạm Đạt cũng đã được trưng bày tại các triển lãm và di tích lịch sử nổi tiếng như Bảo tàng Hà Nội, Chùa Một mái, Đền Trần huyện Hưng Hà Thái Bình và Chùa Bồ Đề.
Những thành tựu và giải thưởng này là minh chứng cho sự đóng góp và tài năng của nghệ nhân Phạm Đạt trong việc bảo tồn và phát triển nghề gốm truyền thống của Việt Nam.
Lời kết: Nghệ nhân Phạm Văn Đạt là người tiên phong trong việc tái sinh dòng gốm men rạn từ thời xa xưa. Anh đã sáng tạo ra hàng trăm dòng sản phẩm gốm cao cấp, tinh tế và đậm đà bản sắc dân tộc. Công trình của anh không chỉ tái hiện lại di sản truyền thống, mà còn “thổi hồn” vào các sản phẩm tâm linh Việt, mang lại sự trân trọng đặc biệt với nghề làm gốm. Thông qua bài viết trên, Gốm Sứ Hoàng Gia hy vọng bạn đã có cái nhìn tổng quan hơn về người nghệ nhân tài hoa này, cũng như những tác phẩm gốm sứ tiêu biểu của anh!