Làng gốm Phước Tích hiện đang thu hút sự quan tâm của nhiều du khách bởi vẻ đẹp cổ kính và sự hiếu khách của cư dân địa phương. Điều này đã tạo ra sự tò mò và yêu thích từ rất nhiều du khách trong lẫn ngoài nước. Nếu bạn đang muốn khám phá thêm về điểm đến này, hãy tiếp tục đọc phần nội dung dưới đây của Gốm Sứ Hoàng để tìm hiểu thêm về ngôi làng này nhé!
Đôi nét về làng gốm Phước Tích
Nằm bên bờ con sông Ô Lâu hiền hòa, làng cổ Phước Tích ở xã Phong Hòa, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế là một trong những làng cổ quý báu của Việt Nam. Làng này đã được Nhà nước công nhận là Di tích quốc gia, thứ hai sau Làng cổ Đường Lâm (Hà Nội) nhờ giữ gìn vẻ đẹp nguyên sơ của đời sống quê hương với phong cảnh yên bình, tươi đẹp, và những biểu tượng văn hóa như cây đa, bến nước, sân đình,…
Hơn thế nữa, Phước Tích còn nổi tiếng với làng nghề truyền thống Gốm Phước Tích, hay còn gọi là “gốm tiến vua”. Ngày nay, làng gốm này đã được UBND tỉnh Thừa Thiên Huế công nhận là làng nghề truyền thống, thể hiện qua Quyết định số 717/QĐ-UBND ngày 14/4/2014.
Lịch sử hình thành làng gốm Phước Tích
Làng gốm Phước Tích có một lịch sử hình thành và phát triển đầy quyền lực. Ngôi làng này được xây dựng từ khoảng năm 1470, dưới thời vua Lê Thánh Tông. Trải qua 500 năm lịch sử, Phước Tích đã trở thành một điểm nổi bật với nghề gốm, sau đó được vua Gia Long đặt tên và phát triển, trở thành biểu tượng của làng với sản phẩm “gốm tiến vua”.
Phước Tích trải dài từ cây thị hơn 500 tuổi và miếu thờ Khổng Tử ở đầu làng đến miếu thờ người khai canh Hoàng Minh Hùng, được phong làm Thần Hoàng của làng, và miếu thờ ông tổ khai sinh nghề gốm ở cuối làng. Vào thời xưa, làng có đến 12 lò gốm nung lửa suốt ngày đêm, tạo ra những sản phẩm gốm độc đáo và bền bỉ. Những sản phẩm này được vận chuyển bằng thuyền từ bến sông Ô Lâu đến các tỉnh lân cận và trở thành thương hiệu nổi tiếng trên khắp cả nước.
Khoảng 1989, nghề gốm ở Phước Tích bắt đầu suy giảm và đến năm 1995, lò gốm cuối cùng cũng tắt lửa. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, thông qua các kỳ Festival Huế từ năm 2006, làng nghề Phước Tích được giới thiệu thông qua các hoạt động triển lãm gốm truyền thống và lễ hội “Hương xưa làng cổ Phước Tích”. Điều này đã thu hút sự chú ý của nhiều du khách, giúp làng gốm này hồi sinh và trở thành một điểm du lịch và trải nghiệm hấp dẫn cho du khách khi đến với Điểm du lịch Làng cổ Phước Tích.
Ngày nay, làng Phước Tích đã được tái sinh và trở thành một điểm đến du lịch hấp dẫn. Một số lò gốm đã hoạt động trở lại để phục vụ khách du lịch và sản phẩm gốm cũng ngày càng được cải tiến về mẫu mã và chất lượng. Sự nỗ lực của các nghệ nhân, những người trẻ đam mê gốm nghệ đã làm cho ngành công nghiệp này tiếp tục duy trì và phát triển.
Làng gốm Phước Tích ở đâu?
Phước Tích là một ngôi làng cổ thuộc thôn Phước Phú, xã Phong Hòa, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế. Cách khoảng 40km về phía Bắc của trung tâm thành phố Huế, làng Phước Tích có vị trí đặc biệt, nằm giữa hai tỉnh Quảng Trị và Thừa Thiên Huế. Dòng sông Ô Lâu hiền hòa bao bọc gần 2/3 diện tích của làng, khiến cho khi nhìn từ trên cao, Phước Tích có hình dạng giống hũ rượu hay móng ngựa.
Cách di chuyển đến làng gốm Phước Tích
Để đến làng cổ Phước Tích từ trung tâm thành phố Huế, bạn có thể thuê xe máy hoặc taxi. Từ Huế, đi theo đường quốc lộ 1A về phía Bắc khoảng 40km, đến gần cầu Mỹ Chánh (huyện Hải Lăng, Quảng Trị), rồi rẽ phải theo quốc lộ 49B và đi chừng 1km qua cây cầu bắc ngang sông Ô Lâu là đến làng cổ Phước Tích.
Giá vé tham quan làng gốm Phước Tích
Vé tham quan làng gốm: Miễn phí.
Phí tham quan và chụp ảnh trong nhà vườn: 50.000 VNĐ cho mỗi người, chi phí bạn có thể gửi lại cho chủ nhà.
Dịch vụ cho thuê xe đạp: 20.000 VNĐ/xe để du khách có thể dễ dàng tham quan làng.
Làng gốm phước tích – Nơi có nghề gốm truyền thống lâu đời
Làng Phước Tích với nghề làm gốm truyền thống lâu đời, đã từng là trung tâm sản xuất gốm nổi tiếng từ xa xưa. Tại vùng đất này, thiên nhiên không ưu đãi về ruộng đất, vì vậy người dân đã dành cả cuộc đời cho nghề làm gốm.
Sản phẩm gốm Phước Tích được tạo ra từ đất sét và được nung bằng phương pháp truyền thống. Đặc điểm nổi bật của các sản phẩm gốm này không chỉ là độ bền mà còn là tính độc đáo và sự đa dạng về màu sắc. Mỗi sản phẩm gốm từ làng Phước Tích đều mang một vẻ đẹp riêng biệt, không giống ai và có lớp men nổi bên ngoài sau quá trình nung, tạo nên độ bền và sự sang trọng đặc trưng.
Nét đặc trưng của sản phẩm gốm sứ ở làng Phước Tích
Sản phẩm gốm sứ của làng Phước Tích mang những đặc trưng vô cùng đặc biệt và đậm chất văn hóa. Dấu ấn lịch sử của nghề gốm nổi tiếng ở Phước Tích vẫn còn sống mãi qua 12 cửa lò và 12 bến nước nổi bật trong làng. Gốm Phước Tích được tạo ra từ đất sét và nung bằng phương pháp truyền thống. Quá trình nung kỹ lưỡng với lửa đỏ bừng và lò kiên cố giúp sản phẩm không chỉ bền vững mà còn giữ nhiệt và hương vị tốt.
Mỗi sản phẩm gốm Phước Tích đều mang một đặc điểm riêng biệt, từ hoa văn tinh xảo cho đến màu sắc đa dạng, không giống ai. Dưới bàn tay tài ba và sáng tạo của những nghệ nhân, sản phẩm gốm Phước Tích trở thành biểu tượng của sự sáng tạo và tinh hoa văn hóa dân tộc.
Đặc biệt, những chiếc om nấu cơm cho vua đã trở thành huyền thoại và ca dao như “Om Phước Tích ngon cơm hoàng đế / Sen Hà Trì quý thế Phú Xuân”. Sản phẩm gốm Phước Tích không chỉ là hiện thân của sự tài hoa mà còn là một phần không thể thiếu trong di sản văn hóa của đất nước.
Trải nghiệm tại làng gốm Phước Tích – ngôi làng với nét đẹp giản dị đậm chất Việt Nam
Trải nghiệm tại làng nghề gốm sứ Phước Tích là một hành trình khám phá vẻ đẹp giản dị và sâu lắng của nền văn hóa Việt Nam. Với lịch sử dày đặc và sự bền vững qua thời gian, làng Phước Tích vẫn giữ được vẻ nguyên sơ của đời sống làng quê Việt Nam. Bên dòng sông Ô Lâu mát dịu, làng cổ Phước Tích hòa mình trong không gian yên bình, hòa quyện giữa thiên nhiên và con người.
Hệ sinh thái của làng Phước Tích phong phú và thú vị, với những khu vườn xanh mướt chứa đựng những cây ăn quả như vải, mít,… Bạn có thể thuê xe đạp để trải nghiệm những con đường lát đá, đi dọc qua các ngôi nhà cổ trong làng và thả hồn vào không gian yên bình, dễ chịu dưới những tán cây xanh mát, xa lánh đi nhịp sống hối hả của thành phố.
Bên cạnh đó, bạn cũng có thể trải nghiệm những điều sau khi có dịp ghé thăm nơi đây:
Tham quan nhà rường
Đến thăm làng Phước Tích, du khách sẽ được khám phá hệ thống nhà rường cổ kính, đặc trưng của vùng đất này và mang giá trị văn hóa to lớn. Những ngôi nhà rường được xây dựng theo kiến trúc truyền thống của xứ Huế, với ba gian hai chái và một gian hai chái, được chạm khắc hoa văn tỉ mỉ, sắc sảo.
Làng có hơn 30 nhà rường, mỗi ngôi mang trong mình câu chuyện lịch sử và nét đẹp văn hóa độc đáo. Mặc dù đang gặp phải sự lụi tàn do thiếu người trông coi, nhưng nhiều nhà rường vẫn được nhà nước quan tâm và tu sửa, trở thành điểm tham quan hấp dẫn của làng.
Không gian xung quanh nhà rường rất thoáng đãng, với các sân vườn rộng lớn và cây cối xanh tươi. Trên vườn, có đủ loại cây ăn quả như cau, chuối, mít, vải… Các ngôi nhà rường chỉ được ngăn cách bằng hàng chè tàu uốn lượn, tạo nên vẻ đẹp thu hút và độc đáo.
Ghé thăm các công trình mang đậm giá trị tín ngưỡng
Du khách cũng có cơ hội ghé thăm các công trình mang tính tín ngưỡng cao như Miếu cây thị, nơi thờ nữ thần Ponagar – biểu tượng linh thiêng của người Chăm. Cây thị với tuổi đời hơn 700 năm, là nhân chứng sống của làng và là biểu tượng của sức sống và tinh thần vững vàng. Ngoài ra, làng Phước Tích còn có nhiều điểm thờ cúng khác như các nhà thờ họ tộc, Miếu Đôi, chùa Phước Bửu, miếu Hồn,… đây là nơi thể hiện sự tôn kính và tâm linh sâu sắc của người dân địa phương.
Khám phá bảo tàng gốm của ông Lê Trọng Diễn
Bảo tàng gốm của ông Lê Trọng Diễn là nơi lưu giữ tất cả tinh hoa của nghề làm gốm tại làng Phước Tích. Ông đã xây dựng ngôi nhà này để trưng bày và bảo quản các sản phẩm gốm từ thời hoàng kim của làng. Đây là một bộ sưu tập duy nhất có đầy đủ các loại sản phẩm như chậu, om, niêu, âm, tộ, cối, đèn dầu, bình vôi, chum, ghè,… từ những năm đầu của nghề gốm.
Hiện nay, một số lò gốm ở làng Phước Tích đã mở lại để sản xuất, và du khách có thể đến đây để quan sát các nghệ nhân làm gốm và thậm chí tham gia làm một sản phẩm đơn giản như tò he, tu huýt để làm vật lưu niệm.
Thưởng thức món ăn đặc sản tại làng nghề Phước Tích
Ngoài ra, khi ghé thăm làng Phước Tích, bạn cũng có cơ hội thưởng thức những món ăn đặc sản của làng. Người dân ở đây không chỉ chuyên nghiệp trong nghề sản xuất gốm, mà làm bánh cũng rất khéo tay. Bánh trở thành nguồn thu nhập chính khi các lò gốm không còn hoạt động. Các loại bánh nổi tiếng như bánh phu thê, bánh lá gai, bánh khoai tía,… được làm để phục vụ khách du lịch và cộng đồng địa phương.
Ngoài các loại bánh thông thường, bạn còn có cơ hội thưởng thức bánh bông cây – một loại bánh độc đáo từng được dùng để dâng lên vua chúa. Bánh này có nguồn gốc từ làng Văn Xá, quê của vợ vua Gia Long là Thuận Thiên Cao Hoàng hậu. Bánh được làm từ nguyên liệu đậu xanh và đường kính trắng, được tạo hình thành củ gừng, củ sâm, hoa sen và nhuộm bằng các màu tự nhiên, tạo nên một vẻ đẹp độc đáo và bắt mắt.
Bên cạnh đó, khi đến đây, bạn cũng có thể tham gia các hoạt động văn hóa dân gian như chợ quê, trải nghiệm gánh nước ở bến sông Ô Lâu và nhiều hoạt động khác của người dân trong vùng.
Những địa điểm nên tham quan ở làng gốm Phước Tích
Đến với làng cổ Phước Tích ngày nay, du khách sẽ có nhiều lựa chọn thú vị cho chuyến tham quan của mình. Các điểm đến đáng để khám phá bao gồm việc tham quan những ngôi nhà rường, thưởng thức các món ăn dân dã địa phương, khám phá các di tích văn hóa lịch sử như Lò Gốm cổ, di tích văn hóa Chăm, cũng như trải nghiệm du lịch Homestay và đi thuyền trên sông.
Đặc biệt, một trải nghiệm không thể bỏ qua khi đến làng nghề Phước Tích đó là được tham gia vào quá trình làm gốm cùng với các nghệ nhân địa phương. Điều đáng nhớ nhất trong chuyến tham quan không chỉ là việc khám phá những di tích được bảo tồn nguyên vẹn, mà còn là sự yên bình, vắng vẻ của “khu du lịch” này. Trong cả buổi sáng hôm đó, chỉ có hai đoàn du khách đến thăm làng cổ Phước Tích, và họ đều được ban quản lý của làng chào đón nồng hậu và mời thưởng trà trong không gian yên tĩnh và trữ tình.
Những điều cần lưu ý khi tham quan làng gốm Phước Tích
Khi bạn ghé thăm làng gốm sứ Phước Tích, hãy nhớ các điều sau để có trải nghiệm tốt nhất:
- Cho thuê xe đạp: Ban quản lý làng cổ Phước Tích cung cấp dịch vụ cho thuê xe đạp với giá 20.000 VND/xe, giúp du khách dễ dàng di chuyển và khám phá nơi này.
- Phí tham quan: Việc vào tham quan làng là miễn phí. Tuy nhiên, nếu muốn vào tham quan và chụp ảnh trong nhà vườn, du khách nên đóng lại phí tham quan 50.000 VND cho chủ nhà để ủng hộ và trân trọng công sức duy trì và bảo tồn nơi này.
- Mang theo nước uống và đồ ăn nhẹ: Đảm bảo bạn mang theo đủ nước uống và đồ ăn nhẹ để duy trì sức khỏe và năng lượng khi tham quan.
- Chuẩn bị đồ chụp hình: Nếu bạn muốn chụp ảnh, hãy mang theo máy ảnh hoặc điện thoại di động để ghi lại những khoảnh khắc đẹp trong làng gốm.
- Theo dõi thời tiết: Kiểm tra dự báo thời tiết trước khi đi và mang theo đồ phù hợp nếu cần thiết như áo mưa hoặc ô dù.
- Tham gia các hoạt động trải nghiệm: Ngoài việc tham quan, bạn cũng có thể tham gia các hoạt động trải nghiệm như tự tay làm gốm cùng các nghệ nhân địa phương để có trải nghiệm độc đáo.
- Tôn trọng quy tắc và văn hóa địa phương: Khi thăm làng, hãy tôn trọng quy tắc và văn hóa địa phương, bao gồm việc giữ gìn vệ sinh và tránh làm phiền người dân.
Lời kết: Làng gốm Phước Tích được công nhận là Di tích quốc gia từ năm 2009, đây là điểm đến yên bình của một ngôi làng cổ với sự hồi sinh mạnh mẽ của nghề gốm và các hoạt động du lịch độc đáo. Chúng tôi tin rằng khi khám phá làng này, bạn sẽ được trải nghiệm những điều thú vị và đáng nhớ. Gốm Sứ Hoàng Gia cảm ơn bạn đã đồng hành và theo dõi bài viết này!
